airplanebooksbriefcase business cogs cross election entertainment fish house law lockmedicalpeopleselfservices socialtax

Kinguaassiuutinik atuineq eqqartortigu

28. juni 2023
Pissassarfik

Kinguaassiuutinik atuineq tassaannaanngilaq atoqatigiinneq aamma tiinganeq, taamatulli annertutigisumik aamma pineqarput pilerisussuseq, malussarissuseq, attaveqarneq, kialaarneq qanitaqartutullu misigineq.

Nuna tamakkerlugu innuttaasunut innarluutilinnut ikorfartortit 18-it nunatsinni sumiiffinni assigiinngitsuneersut kinguaassiuutinik atuineq aamma piginnaasakillineq qulequtaralugu Pissassarfimmi pikkorissartinneqarput ulluni 6.-8. Juuni 2023

Pikkorissarnermi imarisatut sammineqarput:

  • Kinguaassiuutit naliginnaasumik atorneqartarnerat
  • Kinguaassiuutit atornerat qanoq sunniuteqartarnersut aamma timikkut imaluunniit tarnikkut piginnaasakillinermi sunniutaat
  • Sullissisutut innuttaasoq qanoq pitsaanerpaamik atoqatigiinneq aamma atoqatigiinnermi unammillernartitat pillugit oqaloqatigineqarsinnaanera
  • Kinguaassiutitigut atuinermi atortut ikiorsiissutit sorliit atorneqarsinnaappat aamma sooq
  • Suliffimmi pingaaruteqartoq kinguaassiuutit aamma atoqatigiinneq pillugit politikkeqarnissaq aamma najoqqutaqarnissaq kiisalu qanoq ililluni sulinermi peqqinnartumik kinguaassiuutit pillugit avatangiiseqarnissaq

Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaanut Inatsisartut inatsisaat tigulaakkat:

Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaannit Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 7, 1. juuni 2022-mersooq

Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut Inatsisaat nr. 13, 12. juuni 2019-imeersoq, Inatsisartut Inatsisaat nr. 5, 19. novembari 2021-meersoq aqqutigalugu allannguuteqartinneqartoq matumuuna nalunaarutigineqarpoq.

Kapiteli 1

Aalajangersakkat aallarniutaasut

Siunertaq aamma siunertarineqartut

§ 1. Inatsisartut inatsisaanni matumani siunertaavoq:

2) inuup imminut ikiorsinnaanissaanik siuarsaaneq imaluunniit ulluinnarni inuuneranik oqilisaassineq kiisalu inuunerinnerulersitsineq,

4) inuit innarluutillit inuiaqatigiinni naligiimmik periarfissaqarnissaasa aammalu innarluuteqarneq pissutigalugu assigiinngisitsinerup akerlilerneqarnissaa tamatumuunalu sapinngisamik inuiaqatigiinni tamakkiisumik sunniuteqarluartumillu peqataanissaasa akuunissaasalu qulakkeerneqarnissaa

§ 2. Inuk innarluutilik allat assigalugit inuit pisinnaatitaaffiinik aamma tunngaviusumik kiffaanngissuseqarsinnaatitaanerannik tamaginnik tamakkiisumik ilorrisimaaruteqarsinnaatitaavoq. Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiineq pisinnaatitaaffinnik taakkuninnga qulakkeerinneqataassaaq.

Imm. 2. Inuup innarluutillip pissusissamisoortumik ataqqinassusaa, inuttut nammineersinnaanera, matumanilu kiffaanngissuseqarluni aalajangiisinnaanera inunnillu allanik attuumassuteqannginnera ataqqillugu, Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersersuineq pissaaq.





Paragrafit uku malillugit sulinermi imatut paasineqarsinnaapput:

  • Inuup imminut ikiorsinnaanissaanik siuarsaaneq imaluunniit ulluinnarni inuuneranik oqilisaassineq kiisalu inuunerinnerulersitsineq

     

  • Inuit innarluutillit inuiaqatigiinni naligiimmik periarfissaqarnissaasa aammalu innarluuteqarneq pissutigalugu assigiinngisitsinerup akerlilerneqarnissaa tamatumuunalu sapinngisamik inuiaqatigiinni tamakkiisumik sunniuteqarluartumillu peqataanissaasa akuunissaasalu qulakkeerneqarnissaa

     

  • Inuk innarluutilik allat assigalugit inuit pisinnaatitaaffiinik aamma tunngaviusumik kiffaanngissuseqarsinnaatitaanerannik tamaginnik tamakkiisumik ilorrisimaaruteqarsinnaatitaavoq. Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiineq pisinnaatitaaffinnik taakkuninnga qulakkeerinneqataassaaq

     

  • Inuup namminiulluni naleqassusaa ataqqiniarlugu, inuttut nammineersinnaanera, matumanilu nammineq kiffaanngissuseqarluni aalajangiisinnaanera aamma inunnik allanik attuumassuteqannginnera ataqqillugu innuttaasumut tapersersuineq una Inatsisartut inatsisaat aallaavigalugu tapersersuisoqassaaq
 


                                                                                                                                                                                                                         
"Inatsisip sinaakkutai pilersitaapput innuttaasoq sulisutulli illersorniarlugu. Taamaattumik pingaartorujussuuvoq suliffeqarfinni tamani atoqatigiinneq pillugu politikkimik suliaqartoqarsimanissaa najoqqutarineqartussamik. Tamakkiisumik isiginnitsitsilissaaq, ataatsimut tunaartaqarneq, minnerunngitsumillu toqqissisimaneq pilersissallugu. Inuiaqatigiinni Inatsisartut inatsisaat aallaavigalugu atoqatigiinneq pillugu politikki sakkussaavoq aalajaatsoq pinngitsoorneqarsinnaanngitsoq piffimmi atorfeqarfimmi sulinermi malitassatut”- Taama oqaaseqarpoq Helle Koldsø, Atoqatigiinnermut tunngasunik immikkut ilinniagalik aamma atortut iluaqusersuutit pillugit siunnersorti.

                                                                                                                                                                                                                 

 

 Helle Koldsø.
Pikkorissarnerup ilaatigut imarai atortut ikiorsiissutit assigiinngitsorpaaluit inuunermi atoqatigiinnermut tunngassutillit aamma atoqatigiinnermut tunngasunik atortunik ikiorsiissutitut sanaanik innuttaasumut pissarsiniarluni pisortaqarfimmut aningaasaliissutissanik qinnuteqarsinnaanermut periarfissat.
  • Assersuutigalugu innuttaasoq pullattakkamik atoqatigisinnaasaminik inuusaqarpat, inuusarlu putukulappat pullaarutikulaarlunilu, innuttaasoq peqatigalugu ikiorsiissutinik allanik ujaasinissaq silatusaarnerussaaq. Assersuutigalugu inuusamik imaluunniit iviangiusanik aamma utsuusanik imaluunniit usuusamik ninngusuunik atortussiamik sananeqarsimanissai. Ikiorsiissutit taakku innuttaasup pisariaqartitaanut tulluunneruppata, ajortigatillu sivisunerusumik atorneqarsinnaassappata siullertut silatusaarneruvoq pisiarinissai akisugaluarpataluunniit

     

  • Innuttaasoq tissassarnermut atortussanik ikiuutinik ammasumik periarfissaqartinngikkutsigu, pineqartoq allatut iliuuseqarnialissaaq, assersuutigalugu tarnummik pujassaataasumik amigaateqarnermi immaassinnaavoq kamippannut qillersaat atorneqartoq? Usuusamik amigaateqarnermi immaassinnaavoq quliutip puua atorneqartoq, kuglepiinaq imaluunniit fjernsynimut aquut. Taakku toqqakkat naleqqutinngitsuusinnaapput massa ajoqusiisinnaallutik, taamaattumik innuttaasoq ikiortariaqarparput pitsaanerpaamik qinigassaqaqqullugu

 

 

Pikkorissarnermi atoqatigiinnermi ikiorsiissutit assigiinngitsut sammineqartut ilai.

“Suliffeqarfinni atoqatigiinneq pillugu ajornartorsiutaasut  nipangiussiinnarluni aaqqiiniarnermi paatsoorneruvoq annertooq. Iluaqutaanngilaq aalajangiusimaneqarpat: ´maani atoqatigiinneq eqqartorneq ajorparput´- pisariaqartitsineq, kajumissuseqarneq, erinineq,  takorluuineq sinnattullu taamatut iliuinnarnermi tammartinnarneqarsinnaanngillat! Kinguaassiuutit atornerat inuunermi naliginnaasumik ilaaginnarpoq, eqqartornissaanut sapiissuseqarnermi nipangiussinermi pisut iluatsiffiusanngitsut qaangerneqarsinnaapput.

Suliffeqarfiup iluani ataatsimoorussamik najoqqutassamik pilersitsisoqarsimanngippat, ersarissumillu atoqatigiinneq pillugu politikkeqanngippat tamanna ukkataralugu aallartinneqarsinnaavoq. Ulluinnarni ingerlatsinermi malussarissusermut tunngasut ilaatilernerisigut innuttaasup atugarisaatigut nukittorsaavigineqassaaq, aamma pisariaqartitsinera attaveqarnikkut, kialaarnermi, asanninnermi aamma qanilaarnermi. Piginnaasakillineq namminermi, nappaatit, nakorsaatit kingunerluutaat taakku tamarmik malitseqarsinnaapput atoqatigiinnermi kajumissutsip apparneranik aamma piginnaasakillinermik, kisianni timip qanilaarluni attuuaneqarnissaa annikinnerulernavianngilaq”.- Taama oqaaseqarpoq Helle 

Maluginiutit atorlugit ulloqartitsineq suliffimmi pingaaruteqarpoq.
Imaanngitsoq kikkut tamarmik peqataassasut, innuttaasulli periarfissaqarnertik ilisimassagaat pingaaruteqarpoq. Taakku saniatigut pingaaruteqarportaaq kinguaassiuutit pillugit ilinniartitsinerit neqeroorutigineqarnissaat aamma ilisimanissaa qanoq sulinermi inatsisit unioqqutinnginnissaat aamma inuttut killissat qaangerneqannginnissaat. Killissat assigiinngitsorujussuupput innuttaasoq meeraanersoq, inuusuttuaraanersoq imaluunniit inersimasuunersoq aallaavigalugit.

Pingaaruteqarpoq innuttaasut inersimasut aamma qanigisaasut ilisimatinnissaat inuunermi atoqatigiinnermi periarfissarpassuit pillugit, ilanngullugit atortut ikiuutit naleqquttut. Kufferti atoqatigiinnermi atortunik ikiuutaasinnaasunik assigiinngitsunik imalik, isumassarsiorfittut aamma ilinniartitsinermi atorneqarsinnaasunik imalik Hellemi tamakku pisiarissallugit periarfissaavoq. Tamanna aallaavigalugu sulisut innuttaasut qanigisaasullu periarfissat assigiinngitsut pillugit ilisimatinneqarsinnaapput ataatsimullu suleriusissiaq pitsaasoq anguneqarsinnaalluni.


Pikkorissartut eqimattanngorlutik eqqartuereernermi saqqummiisut

“Ataqqisorujussuuara amerlasuut ajornartissinnaammassuk atoqatigiinneq eqqartussallugu. Sulinermi ajornarpallaanngitsumik oqaasinnguinissaminnut `ataatsimut oqaaseqarnissaq`  amigaatigineqarpoq.

Neriuppunga peqataasut pikkorissarnermi ilisimalikkatik atorsinnaassallugit misigissasut. Nalunngilara allanngortitsiniarnissaq ajornarsinnaasartoq aamma piffissamik atueqqaarfiusartoq. Minnerunngitsumik TAAKKU suliffeqarfimmit aallartitaasut suliffimmi iluatsilluartumik  suliffeqarfinni tamaginni ingerlanissaat neriuutigivara.

Misigivara ulluni pingasuni pikkorissarnermi peqataasut qanoq ineriartorneri, ´oqaasinnguinermik´ ajornartitseriarlutik allannguinissamut oqinnerusumik kajumissuseqalersut pilerisussuseqalerlutillu.

Kinguaassiutitigut atuinerit eqqartornissaannut nipangersimaannartariaqanngilagut, kisianni ajornartorsiutaasut anigornissaannut unamminartoqartuaannassaaq. Massakkut eqqartornissaannut sapiinnerulerutta, ajunnginnerusumik aqqutissiuissaagut. Taamaasilluta ataatsimut sapiissuseqarluta kinguaassiuutit atornerat pillugu oqaluuserisassanngortitsisa”- Taama naggasiivoq pikkorissaasoq Helle Koldsø, Atoqatigiinnermut tunngasunik immikkut ilinniagalik aamma atortut iluaqusersuutit pillugit siunnersorti.


Kinguaassiuutit atorneranni ikiorsiissutit iluaqutaasartut aamma ilumoorsaaginnarani qanimut misissuataarneqarput.

Pikkorissarlutik naammassisut, oqalutsi, pikkorissaasorlu.

Aamma atuaruk

Qarasaasianni paasissutissat ilaat atoqqissinnaajumallugit quppernermi matumani cookie't atorneqartarput. Akueriuk annertunerusumilluunniit uani paasisaqarit.